Opiekunem naukowym zwycięskiego zespołu studentów Wydziału Architektury Politechniki Śląskiej, nagrodzonych za projekt „Teatr światła” w International VELUX Award 2020, był dr inż. arch. Jerzy Wojewódka, prof. Politechniki Śląskiej. Co myśli o udziale studentów w konkursach? Jak ocenia prace nad nagrodzonym projektem? Jakie znaczenie ma światło we współczesnej architekturze? Oto co nam odpowiedział:
VELUX: Jakie znaczenia ma dla Pana, jako opiekuna naukowego studentów, nagroda w konkursie IVA 2020? Czy spodziewał się Pan takiego wyróżnienia dla tej pracy?
JW: Dla dydaktyka każda doceniona praca studencka ma ogromne znaczenie, bo potwierdza słuszność indywidualnie przyjętej drogi nauczania. To również satysfakcja z zaufania ze strony studentów, bo wybór tutora był dowolny. Do każdego konkursu przystępuje się z nadzieją odniesienia sukcesu, aczkolwiek zawsze towarzyszy temu spory margines obawy czy przyjęte rozwiązanie projektowe zaciekawi Jury. Tym większą ma się satysfakcję, gdy w gronie Sędziów zasiadają tak wybitni przedstawiciele architektonicznej palestry. Myślę, że to dla naszego zespołu ogromne wyróżnienie.
VELUX: Jak z perspektywy opiekuna naukowego ocenia Pan zaangażowanie studentów w ten projekt, a także ich podejście do światła dziennego? Skąd wziął się pomysł na taką właśnie pracę?
JW: Studentów z którymi miałem przyjemność współpracować znam jeszcze z okresu przed studiami. Są to osoby zaangażowane w studia, ale również w działalność Koła Naukowego, które propaguje architekturę i sztukę głównie wśród dzieci i młodzieży. Stąd podejrzewałem, że ich podejście do tematu konkursu będzie odbiegało od tradycyjnego sposobu myślenia i w swoich rozwiązaniach będą poszukiwali „czegoś” więcej. Ogromny potencjał ideowy wniosła leaderka zespołu Julia Giżewska, która do każdego projektu i zadania twórczego podchodzi w sposób można by powiedzieć poetycki. Jej wrażliwość na naturę lub mówiąc ogólniej otoczenie jest ogromna. Często podkreśla synergię pomiędzy sztuką, architekturą a przyrodą, stąd tak bliska jest jej forma land art’u. Do tego dołożona została fascynacja astronomią Dominika Kowalskiego, bazowaliśmy na jego wiedzy podczas omawiania tych zagadnień. Podobnie wkład Pawła Białasa jest nieoceniony, merytoryczne przygotowanie materiałów obejmujących problematykę zanieczyszczenia sztucznym światłem w Europie miało duży wpływ na wybór ostatecznego „kształtu” tematu. Znalezione dane i informacje dotyczące ingerencji sztucznego światła oraz jego negatywnych skutków w ekosystemie były szokujące, połączenie tych wszystkich składowych stało się impulsem do stworzenia projektu zachęcającego do zwrócenia uwagi ludzi na naturalne światło i ciemność. Rozwijanie pomysłów i wykuwanie idei odbywało się podczas wielogodzinnych rozmów, wyjątkowo – online.
VELUX: Jak ważny w kształceniu architektonicznym jest udział w konkursach? Czy studenci chętnie biorą w nich udział. Co decyduje o tym, że podejmują się tego?
JW: Na Wydziale Architektury Politechniki Śląskiej od wielu dekad bardzo mocno podkreślane w dydaktyce, jest znaczenie udziału studentów w konkursach architektonicznych, urbanistycznych, designerskich czy plastycznych. To naturalna i chyba najlepsza droga do sprawdzenia swojego potencjału twórczego poprzez zmierzenie się z wyzwaniami tematów konkursowych i z innymi spojrzeniami na to samo zagadnienie, które wnoszą pozostali uczestnicy. Nasi studenci bardzo chętnie biorą udział w takich wyzwaniach, często odnosząc ogromne sukcesy jako laureaci w konkursach różnej rangi, od uczelnianych, krajowych aż po międzynarodowe. Ich sukcesy są jednocześnie naszymi sukcesami jako dydaktyków i pracowników naukowych, potwierdzającymi słuszne kierunki w sposobach edukacji architektonicznej przyjętej na WA PŚl. Wydział Architektury wchodząc w struktury Uczelni Badawczej jaką jest PŚ bardzo mocno stawia na szeroką działalność naukową także studentów, a konkursy są również jedną ze składowych obszaru badań naukowych. Także istotnym czynnikiem brania udziału w konkursach przez studentów, jest budowanie swojej przyszłej kariery zawodowej, udział w konkursach jest bardzo dobrze postrzegany przez potencjalnych przyszłych pracodawców.
VELUX: Motyw przewodni konkursu IVA to "Light of Tommorow" - światło jutra. Jakie znaczenie ma światło dzienne w architekturze? Jaki ma ono wpływ na współczesną architekturę i życie współczesnych ludzi? Czy jego rola i znaczenie zmienia się?
JW: Światło dzienne towarzyszyło architekturze i sztuce od zawsze. Nawet chyba lepszym byłoby stwierdzenie, że to Architektura i sztuka towarzyszy światłu. To światło pobudzało twórców, inspirowało w poszukiwaniu nowych pomysłów, motywów. Światło wyzwalało także potencjał naukowy. Myślę, że zbiór pomysłów wykorzystujący światło dzienne jest nieograniczony. Od poetyki po zaawansowane technologie. Architektura w każdej epoce wykorzystywała „moc” jaką daje światło, co widzimy w ścianach witrażowych gotyckich katedr czy poprzez szczelinowe okna wpuszczające smugi światła w Kaplicy Ronchamp, Le Corbusiera aż po współczesne obiekty modulujące światłem klimat wnętrza, lub wystrój zewnętrzny. Ogromną zaletą założeń konkursu IVA, jest dowolność w podejściu do tematu. W rezultacie rozwiązania przedstawione przez młodych twórców pokazują jak wiele można jeszcze osiągnąć w tym zakresie.